ตำนานพญาเต่างอย เมื่อ 400 ปี ไทยได้ทำสงครามกับลาวและลาวพ่ายแพ้ จึงถูกกวาดต้อนมาอยู่ในประเทศไทยเมื่อมาถึงบริเวณที่ลำน้ำพุง ลำน้ำใหญ่และมีเต่าอาศัยอยู่เป็นจำนวนมากบริเวณฝั่งแม่น้ำพุง ผู้คนสมัยนั้นได้เห็นว่า มีความอุดมสมบูรณ์มากและเหมาะสมจึงได้ตั้งถิ่นฐานที่อยู่อาศัยจึงตั้งชื่อบ้านว่า”บ้านเต่างอย”ตามสถานที่พบเห็นฝูงเต่าที่ลอยริมฝั่งแม่น้ำ เชื่อว่าจะมีความอุดมสมบูรณ์ ดังนั้น สัญลักษณ์ของอำเภอนี้จึงเป็นเต่า และได้ตั้งชื่ออำเภอว่า อำเภอเต่างอย มาจนถึงทุกวันนี้
ลักษณะสำคัญของพญาเต่างอยคือเป็นเต่าขนาดใหญ่ เกล็ดบนหลังแต่ละเกล็ดมีรูปพระเกจิอาจารย์ประดับตกแต่ง บนหลังพญาเต่างอยประดับดอกบัวปั้นในดอกบัวมีสร้อยทอง พระ ของขลังต่างๆ บรรจุไว้พร้อมฉาบปิดแน่นหนา โดยผู้ที่ใส่เครื่องรางของขลังเหล่านั้นเชื่อว่าจะไม่เจ็บไข้ได้ป่วยและเชื่อว่าหากใครได้มาสักการะบูชา จะทำให้อายุยืนยาวมีโชคมีลาภกลับบ้านไปทุกคน
ดังนั้นจึงมีผู้เดินทางมากราบไหว้และขอโชคขอลาภกับพญาเต่างอยไม่เว้นวัน และหลายๆ คนก็ได้โชคได้ลาภกลับไปจริงๆ ซึ่งสิ่งเหล่านี้เป็นสิ่งที่วิทยาศาสตร์ไม่สามารถพิสูจน์ได้ เป็นความเชื่อส่วนบุคคลที่ต้องใช้วิจารณญาณส่วนบุคคลแต่หากใครอยากจะลองไปขอพรขอโชคขอลาภจากพญาเต่างอยดูก็ไม่เสียหาย หรือใครอยากจะไปชมสถาปัตยกรรมอันงดงามของรูปปั้นพญาเต่างอยก็สามารถไปเที่ยวชมได้เช่นกัน